“Donkere materie en donkere energie”

Aanvang: 20.00 uur ( 12 oktober 2010 )

Spreker: Prof. dr. M.A.M. Weygaert

Titel: “Donkere materie en donkere energie”

Samenvatting:

In een instantane explosie 13,7 miljard jaar geleden werd het heelal geboren. Ruimte en tijd werden gecreëerd, een zinderend hete en dichte zee van straling en materie begon aan een duizelingwekkende snelle uitdijing. Het huidige koele en ijle heelal is het product van de daaropvolgende evolutie waarin de primordiale soep gestadig afkoelde.

Met name de COBE en WMAP satellieten hebben met ongekende gevoeligheid de microgolfachtergrondstraling in kaart gebracht. Deze straling geeft een beeld van het embryonale heelal toen het slechts 379.000 jaar oud was. Op basis hiervan zijn een zeer groot aantal eigenschappen van het heelal met een ongekende nauwkeurigheid bepaald. We leven dan ook in het tijdperk van de “precision cosmology”.

Echter, nu we zo goed weten waaruit het Heelal bestaat staan we ook voor enkele zeer grote raadsels. Slechts 4% van zijn energie inhoud bestaat uit de ons bekende materie, die we “baryonische” materie noemen. Meer dan 96% van zijn energie staat op rekening van onbekende “donkere: ingrediënten, de donkere lords van het Heelal: Donkere Materie en Donkere Energie.

Het is de donkere materie, voelbaar aan zijn gravitationele invloed maar volledig onzichtbaar, die verantwoordelijk is voor het ontstaan van structuur in het heelal. Nog steeds is men er niet in geslaagd de identiteit van deze materie vast te stellen, hoewel het zeer waarschijnlijk om tot nu toe onbekende elementaire deeltjes gaat. We treffen het overal aan.

Nog veel mysterieuzer is de duistere ‘donkere’ energie. Maar liefst 71% van de energie van het heelal voor zijn rekening nemend, domineert het met een afstotende gravitationale werking domineert de dynamica en het lot van onze wereld …
Het zorgt er niet alleen voor dat het heelal versneld uitdijt maar dat het ook perfect vlak is. De aard van donkere energie is onbekend is en nog door geen enkele fundamentele fysische theorie afdoende beschreven. Het heeft er alle schijn van dat we hier te maken hebben met nieuwe natuurkunde.

In de lezing zullen we enkele van de bewijzen voor het bestaan van Donkere Materie en Donkere Energie de revue laten passeren na eerst hun effecten en werking te hebben besproken.