Samenvatting:
Het Kwartair is de geologische periode die 2,6 miljoen jaar geleden begon en doorloopt tot vandaag de dag, verdeeld in het Pleistoceen en het Holoceen. Deze periode onderscheidt zich van eerdere geologische periodes zoals het Plioceen of Mioceen door het optreden van grote klimaatveranderingen. Gedurende het Kwartair heersten er bij herhaling langdurige koude perioden (glacialen of ijstijden) afgewisseld door warme perioden (interglacialen). Tijdens een glaciale periode werd er op enorme schaal landijs gevormd met als gevolg dat enerzijds grote landijskappen het noordelijk halfrond bedekten en anderzijds de zeespiegel sterk daalde. In deze glaciale perioden kon de zeespiegel meer dan 100m dalen beneden het huidige niveau. Tijdens de interglacialen smolten de ijskappen weer af en steeg de zeespiegel, soms wel tot een hoger niveau als vandaag de dag.
Oorzaken voor het ontstaan van ijstijden is een complex samenspel van o.a. de ligging van de continenten, zeestromen, concentratie CO2 en astronomische variaties ( de zogenaamde Milankovitch cycli).
Karakteristiek voor het Pleistoceen in Drenthe zijn o.a. Stuwwallen, Keileem, Pingo’s en het Hondsrug complex, ontstaan als zogenaamde “Megaflutes”, uniek in heel Europa; dit laatste was een belangrijk argument om het Hondsrug gebied als UNESCO Geopark geaccepteerd te krijgen.
Het Holoceen in Noord Nederland wordt gekenmerkt door dekzand afzettingen en veenvorming (hoog- en laagveen) en, in meer recentere tijden, als gevolg van menselijke activiteiten, stuifzand complexen.
Het is de bedoeling om in deze korte presentatie de geschiedenis van het Pleistoceen en Holoceen te bespreken en de verschillende afzetting vormen toe te lichten.

Over de spreker: Willem Schuurman
Afgestudeerd als geoloog aan de Universiteit van Utrecht in in 1973; gepromoveerd op de stratigrafische relatie van de Alpiene en Germaanse Trias in 1977. Van 1977 tot 2008 employee bij Shell in verschillende functies en op meerdere locaties. Van 2008 tot 2015 af en aan gewerkt als zelfstandige adviseur. Daarnaast betrokken bij geologische activiteiten in Nederland en de regio (voorzitter van de Nederlandse Geologische Vereniging, organisator van geologische lezingen cycli in het Hunebedcentrum in Borger, opzetten van geologische excursies in de regio – Nederland, België, Duitsland) en, last but not least, lid van de vogelwerkgroep van het KNNV, betrokken bij broedvogeltellingen en het geven van lezingen over o.a. de evolutie van vogels en het waarom en ontstaan van vogeltrek gedrag.